woensdag 5 november 2008

De Hut van Neef Tom



Ik loop naar huis, het is prachtig weer en nog vroeg, rond half zes, nog zo'n anderhalf uur licht. Geen wolk te bekennen, dus voorlopig zal het niet regenen. Verderop zwaait iemand naar me. Ik zwaai terug maar kan niet goed zien wie het is. Gebeurt vaker, steeds meer lokalen beginnen me te herkennen en niet altijd herken ik ze meteen. Of ze roepen wat en ik hoor of versta het niet. Oryota (hallo/hoe gaat het?), Arali (mijn koosnaam), riep de schoonmaakster van het werk laatst op straat. Maar ik had haar niet gehoord. Vrouw vervolgens beledigd, hoorde ik later, of op z'n minst niet boos maar dan toch wel teleurgesteld. Of ze denken dat zodra je een paar woorden RuTooro kent, dat je meteen ook de taal spreekt, terwijl ik alleen nog maar een paar beleefdheden redelijk uit m'n strot weet te krijgen. Beginnen ze een heel verhaal en ik maar knikken en eeeh, eeeh zeggen. Levert grappige misverstanden op. Krijg ik een gefrituurde sprinkhaan aangeboden, niet m'n lievelingskost maar ik ben geen mietje en eet dus het beestje op, exclusief de kop, dat dan weer wel. Blijkt dat ik juist de kop moet hebben, veel knapperiger, en juist niet het achterlijf. Grote hilariteit. Die sprinkhanen beginnen trouwens een aardige (bijna Bijbelse) plaag te worden. Alsof Onze Lieve Heer Job nog een keer wil testen, strijken ze in grote getalen neer, het is het seizoen. Grappige beestjes, dat wel, maar met zovelen kunnen ze wel irritant worden. Zeker als je ergens buiten op een terras zit te eten en zij in niet gefrituurde vorm onderdeel van het menu willen worden, met kop en al.

Als ik dichterbij kom, zie ik dat het Tom is. Tom is de neef van de landeigenaar Peter Kagoro. Niet een echte neef, maar als je uit dezelfde clan komt, ben je ook een soort familie. Kagoro is eigenlijk een soort pleegvader voor de 18-jarige Tom. Zijn vader is er vandoor gegaan (net als bij Obama) toen hij nog in de buik van z'n moeder zat en zij is overleden toen hij een jaar of zes was. Tom is door z'n oma opgevoed (net als Obama) en Kagoro (die goed in de slappe was zit als huisjesmelker) betaalt nu z'n schoolgeld en laat hem in een plaatijzeren keet op het land wonen. De hut van neef Tom. Oordeel zelf wat voor riant onderkomen deze jongen heeft.



Tom wil businessman worden, net als z'n oom/pleegvader. Geld verdienen, want dat heeft hij nu niet. Als we samen teruglopen naar huis, vraag ik hem hoe het met de examens gaat, waar hij nu middenin zit. Hij doet O-levels en als hij slaagt kan hij voor A-levels gaan en daarna eventueel studeren. Gaat wel goed, zegt hij, maar hij moet vrijdag een praktijkopdracht tekenen doen en daar moet hij spullen voor aanschaffen en dat kost wel 10.000 Ush. Financiele hulp vragen is hier heel gebruikelijk, daarvoor schaamt niemand zich. En terecht. Als we bij het winkeltje van Alinda aankomen en ik hem 5000 betaal voor het schoonmaken en de was doen, geef ik Tom ook 5000 en maak hem duidelijk dat dit voor een keer is, voor z'n examens. En hoewel ik hem vraag het stil te houden, rent hij opgetogen naar Alinda. Wat mij weer een beetje ongemakkelijk gevoel geeft, want die heeft gewoon moeten werken voor die 5000. Volgende keer wat subtieler doen, Beer.
Obama heeft gewonnen, heel Afrika danst! En Amerika is ver gekomen sinds de Negerhut van Oom Tom. En onze Tom, die komt er ook wel, het is een slimme jongen. Wie weet is hij wel een nieuwe Obama, die kunnen ze hier in Afrika goed gebruiken.




Geen opmerkingen: