en nog meer weddingpics voor de liefhebbers

Dansers uit Rwanda, omdat Lilian's moeder Rwandees was.

en dat is 2 (traditioneel huwelijk)

en dat is 1

En dan is het zover, stap 1 is gezet, vanmorgen - dinsdag 18 mei 2010, rond 10.15 uur. Voor Lilian is dit even tussen de bedrijven door. Mevrouw Beerda-Kente vindt de traditionele plechtigheid van zaterdag veel belangrijker en is daar razend druk mee. Maar zonder het papiertje dat we vandaag kregen, hadden we de feestelijkheden van zaterdag weer niet ondernomen. Van die dingen dus. Hopelijk na zaterdag wat enerverender beelden, maar wil jullie deze toch niet onthouden. Kun je meteen kennismaken met Plan en Beatrice (oudste zus Lilian)Mugisha, mijn nieuwe zwager en schoonzus die optraden als getuigen.

zanzibar & RAC family

foto-impressie

de vrouw en de koe

Hoeveel koeien is een vrouw waard? Vreemde vraag voor ons misschien, maar in Afrika heel gewoon. Een man die een vrouw wil huwen, moet daarvoor dokken. In Fries stamboekvee, als het even kan. Of Fries gemengd met Ankole, krijg je grappige koeien van, Bertha met zwart/witte vlekken en enorme horens.

Trouwen is sowieso een dure aangelegenheid hier, met alle traditionele ceremonies die nog trouw worden gevolgd door de meeste Afrikanen. De verschillende stadia gaan gepaard met feesten, waarbij vaak honderden mensen worden uitgenodigd. Kost elke keer een flinke partij bananen, (ook letterlijk, want bij elke gelegenheid moeten al die gasten natuurlijk ook matooke -bananenpuree- eten, een Oegandees kan niet zonder) waarvoor bruid, bruidegom en beide families zich vaak flink in de schulden moeten steken. Los van de kerk nog een reden waarom het scheidingspercentage hier zo laag ligt. Eerst is de Introductie, waarbij de bruidegom wordt voorgesteld aan de familie van de bruid. Als dat in orde is de Give Away, dan wordt de bruid weggegeven aan de familie van de bruidegom. Weggeven betekent in sommige zeer traditionele stammen letterlijk weggeven, de bruid ziet in principe haar eigen familie niet meer. Dan volgt het feitelijke huwelijk, maar het belangrijkste is dan eigenlijk al gebeurd.

Mijn collega (oud-stagiair van Netwerk) Arne gaat volgende week zaterdag in Kampala trouwen met Juliet, de introductie en de give-away is de dag ervoor. Wordt een dure grap voor Arne, want they don't come cheap, die Oegandeze schonen. Heb hem niet gevraagd hoeveel Fries stamboekvee het hem gaat kosten. Maar bij mij zijn de voorbesprekingen al begonnen. Ik ontmoet straks Beatrice de oudste zus van Lilian, die haar na het overlijden van beide ouders heeft grootgebracht. Hoeveel koeien is een vrouw waard? Beatrice en Lilian hebben me al uitgedaagd, er moet diep in de buidel worden getast. Zeker nu ze weten dat ik ook Fries bloed door m'n aderen heb stromen, dan moet dat stamboekvee toch geen probleem vormen. Zeker zes, heeft Beatrice al laten weten. Wil ik wel een garantiebewijs graag, was mijn antwoord.

een naderend afscheid

In nog geen anderhalve week maak ik van dichtbij alle belangrijke stadia van het leven mee: een huwelijk en een introductie (belangrijke voorfase van het huwelijk), de geboorte van een kind en de dood van een vader. En mijn eigen afscheid nadert, van mijn werk voor de Rwenzori Anti Corruptie Coalitie wel te verstaan, want met het Eeuwige Afscheid wou ik nog even wachten, als u het niet erg vindt.

De dood is iets doodnormaals in een land waar de gemiddelde leeftijd de 50 niet overstijgt. Bijna elke week is er wel een begrafenis van een familielid of een naaste van een van mijn collega's. Maar toch. Afgelopen maandag overleed de vader van Angela, mijn coordinator bij RAC. Het was alsof ze het aanvoelde toen ze vrijdag haar familie aan de telefoon had. We reden terug van een afscheidslunch voor mij in Ndali Lodge bij de kratermeren hier in de buurt. Angela was kwaad op haar familie omdat haar zieke vader die ochtend toch nog haar moeder naar het werk had gebracht, zoals hij dat altijd trouw deed. Hoe hadden ze dat kunnen laten gebeuren? Haar vader was in de war geweest, de weg kwijtgeraakt en uiteindelijk pas na uren thuisgekomen. Drie dagen later overleed hij in de armen van Angela, die zich vrijdag naar Kampala had gespoed om bij hem te zijn.

Een week daarvoor werd mijn goede collega Augustine voor het eerst van zijn leven vader. Van een zoon: Ian Paul. Daar was een keizersnee voor nodig, iets wat hier in het ziekenhuis van Fort Portal gelukkig goed ging. Als het in Bundibugyo was gebeurt, betwijfel ik of het goed was gegaan. Ik ben daar laatst in hét ziekenhuis geweest voor een video waar ik mee bezig ben. De omstandigheden daar zijn allerbelabberst: Veel te weinig personeel, te weinig bedden en andere medische benodigdheden en een chronisch tekort aan medicijnen, die ofwel nooit geleverd ofwel gestolen worden.

Het weekend daarvoor had ik een introductie/give away van mijn naaste collega Alice. Ze wordt in een uitgebreide ceremonie, waarin zogenaamd nog wordt onderhandeld over de bruidschat, voorgesteld aan haar schoonfamilie. Eigenlijk is dit hét moment van het huwelijk, belangrijker nog dan de eigenlijke huwelijksvoltrekking, die in haar geval eind deze maand plaatsvindt. Alice en haar familie huilen veel die dag, omdat ze eigenlijk afscheid neemt van haar eigen familie en toetreedt tot een nieuwe. Voor traditioneel ingestelden is dat heel letterlijk, de dochters zien hun eigenlijke familie - niet meer terug, ook niet op het huwelijk zelf. Gelukkig voor Alice zijn ze bij haar familie niet zo streng in de leer. Het was een mooie, maar lange dag, daar in de buurt van Kasese, tegen het Queen Elizabeth National Park. De ceremonie was gepland voor 10 uur, maar begon uiteindelijk om kwart over drie, ook dat is Afrika.

De dag erop trouwde ons bestuurslid Emmy Manyindo, een leraar op een middelbare school in Fort Portal met wie ik de afgelopen maanden heel veel heb samengewerkt in radio talkshows. Schitterende ceremonie, veel pracht en praal, maar ik ben niet zo lang gebleven, die dingen duren me een beetje te lang.

En gisteren kwam een van onze monitors op borg vrij na een week in de cel in Bundibugyo. Hassan Kamoga moest tijdens de Ramadan vastzitten in een cel. Dat gun je niemand, zeker niet in Bundibugyo, the end of the world as we know it. Hij was opgepakt om een onbenulligheid, pure intimidatie, RAC-monitors maken makkelijk vijanden hier.

Ik heb nog een goeie week te gaan hier bij RAC en nog teveel dingen om af te ronden. En er komen voortdurend dingen tussendoor, een beetje planning is hier onmogelijk. Maar vanavond komt m'n meisje, die is net terug na 5 maanden London. Nog een weekje werken, afscheid nemen van mijn vrienden en collega's en dan met Lilian naar Zanzibar. Het leven is niet zo vervelend voor een muzungu in Fort Portal, voor wie het afscheid nadert...